Op 10 februari 2009 hield fokvereniging VWF haar jaarvergadering. Daarbij werden zoals ieder jaar de fokkerspremies uitgereikt. Dit jaar mochten de aanwezige leden de premies in ontvangst nemen: S. van Winden, Amulette (v. UB-40), H. Meursing, Agrid M (v. Prince Paradiso) en Derenia (v. Warrant), H. van der Werff, Audien W (v. Kojak) en Domani W (v. Nabab de Reve), W. Tintel, Danischa (v. Negro), F.A.J. van der Burg/Roel Brugging, Danko B (v. Lord Z) en Darco Polo B (v. Sandreo), J. van Veldhuizen, Dior (v. Krack C), J. Timmerman, Don Altena (v. Wonderboy), A.M. Weersma – Piek, Doumunde (v. Solitair).

Aansluitend aan deze vergadering vond een openbaar gedeelte plaats. Dhr. Horsmans kwam een lezing geven over twee verschillende onderwerpen. Dhr. Horsmans was uitgenodigd door de VWF om iets te vertellen over zijn ervaring als teamveterinair van het WK endurance team en over embryotransplantatie bij paarden.

Als eerste kwam het WK endurance aanbod. Horsmans vertelde vol enthousiasme over zijn ervaring als teamveterinair tijdens het Wereldkampioenschap voor endurancepaarden, dat van 6 tot en met 9 november plaats vond in Terengganu in Maleisië.
Het Nederlandse team bestaat uit 5 amazones. In totaal komen 133 combinaties aan de start uit 33 landen. Een zeer groot internationaal evenement. Mede de koning van Maleisië is de grote initiatiefnemer van dit grootse evenement in Maleisië. En dat blijkt ook wel uit de hele entourage. Kosten nog moeite zijn gespaard om dit evenement aanzien te geven en het iedereen naar de zin te maken. Ook al wordt gezegd dat sommige zaken zoals bijvoorbeeld de verlichting ’s avonds in de straten niet speciaal voor dit evenement zijn. De koning van Maleisië is zelf ook van start gegaan, maar heeft de wedstrijd niet uit kunnen rijden.

Een endurance wedstrijd is een parcours over 160 km. De toegestane tijdslimiet is 13 uur en 2 minuten (zonder rusttijd). De minimale snelheid is 12 km/u en de leeftijd van de paarden moet minimaal 7 jaar zijn. In deze wedstrijd is een prijsverdeling van 100.000 dollar verdeeld over het individuele kampioenschap, 80.000 dollar voor het teamkampioenschap en 20.000 dollar voor het paard met de beste conditie.

De paarden zijn 2,5 week voor aanvang van de wedstrijd al naar Maleisië vertrokken. Het klimaat in Maleisië is zeer warm (gemiddeld 30 graden Celsius) en heeft een hele hoge luchtvochtigheid (80%-90%). De paarden hebben zo de tijd om te wennen aan deze omstandigheden. Het is essentieel om de vochtbalans van zowel mens als dier goed in de gaten te houden. Tijdens de wedstrijd worden de paarden 14 x gecontroleerd. Gecontroleerd worden dan de pols, ademhaling, temperatuur, slijmvliezen, darmgeluiden. Als darmgeluid minder wordt kan dit duiden op veel vochtverlies.

Een “truc”, die veel professionele landen zoals Bahrein, Qatar, Dubai, Verenigde Arabische Emiraten, toepassen is om het paard te leren plassen op commando. Als een paard plast daalt namelijk de pols.

Zo’n 60% van de paarden is afgekeurd. Meestal wordt een paard afgekeurd omdat een dierenarts dat gewoon beter vind. Het welzijn staat voorop. En over het algemeen wordt dat dan ook direct zonder tegenspraak geaccepteerd. De uiteindelijke winnaar kwam nog zeer fris over de finish. De 5 Nederlandse deelnemers hebben geen van allen de finish gehaald. Maar zijn wel een enorme ervaring rijker zo ook het hele begeleiden team.

Tot slot is het belangrijk als je deel wilt nemen aan dit soort wedstrijden, maar dit geld eigenlijk ook voor andere disciplines is om je paard zo goed mogelijk (te leren) kennen. Zelf je paard controleren, weten hoe je je paard het beste tot rust brengt, weten wat je je paard moet voeren etc.

Het tweede gedeelte ging over Embryotransplantatie bij paarden. Ben Horsmans vertelde als eerste wat algemene zaken over fokken van paarden. Zelf fokt hij met Friezen paarden. Hij vertelde o.a dat niet te veel moet worden blind gestaard op de hengst, maar dat gegevens over de moeder van de hengst veel meer waard kunnen zijn. Hij vertelde ook over de bond van merriehouders bij de Friezen paarden. Zij organiseren bijeenkomsten waar de oude garde bijeen komt en waar de jongere generatie bij zit, zodat deze kunnen leren van de oudere generatie.

Vervolgens vertelde hij over de gynaecologie van het paard. Wat is normaal? Hoe zit de cyclus van een merrie in elkaar etc. Het is belangrijk om op het juiste moment te insemineren direct na de eisprong. Hij vertelde ook dat de indruk bestaat dat bij diepvries sperma betere resultaten worden behaald dan met vers sperma. Dit zou kunnen komen doordat diepvries sperma actiever is dan vers sperma, dat wat meer tijd nodig heeft de eicel te bereiken.

Ook kwamen de drachtigheids problemen aan bod.
De merrie wordt niet hengstig. Hier kunnen vele factoren een rol spelen. Het is niet gezien, licht, buitentemperatuur, de hengst, wedstrijden (stress), veulen erbij/erin, chronische baarmoederontsteking.
De merrie wordt niet drachtig. Ook hier zijn verschillende veterinaire oorzaken, maar het kan ook aan de hengst liggen, maar ook een dierenarts kan hier debet aan zijn of zelfs de eigenaar.
De merrie is wel drachtig maar uiteindelijk toch geen veulen. Veulen is geabsorbeerd, abortus, tweeling. Hierbij vertelde Horsmans nog het belangrijk te vinden dat geënt wordt. Hij vind dat verplicht moet worden geënt. Als je dat doet dan tijdens de dracht 3 x enten op de 5e, 7e en 9e maand. Dit geeft 80 – 90% bescherming.

In een video liet hij zien hoe een drachtigheidsonderzoek word uitgevoerd d.m.v. equine hysteroscopie. Dit onderzoek geeft hele goede resultaten, beter dan bij scannen, omdat veel meer te zien is.

In het filmpje werd ook nog iets getoond over het verwijderen cysten. Cysten beperken de doorgang van sperma. Verwijderen is afhankelijk van de plaats en grootte van de cyste. Op de video was te zien dat het verwijderen gebeurde d.m.v. een soort pipet waar een draad doorheen loopt die om de cyste heen wordt gewerkt en d.m.v een stroompje wordt cyste logebrand. Een lastig klusje dat door meerdere dierenartsen tegelijk moet worden uitgevoerd. Maar geeft uiteindelijk wel een goed resultaat met een zeer minimaal litteken.

Embryo transplantatie in de praktijk. Ben Horsmans is verbonden aan het Animal embryo Centre te Maria Hoop (Limburg). Dit bedrijf is gespecialiseerd in ET bij paarden. Zij hebben ook ongeveer 200 draagmoeders.
Het proces ET begint bij het spoelen van de merrie. De eisprong bepaald het moment van spoelen. Als alles goed is en de bevruchting heeft plaatsgevonden kan het worden ingebracht in een geschikte draagmoeder. Een draagmoeder moet aan de volgende eigenschappen voldoen: braaf karakter hebben, liefst 1 x een veulen hebben gehad (grotere spenen). In de regel zijn het vaak dravers die worden ingezet.
Een eitje kan eventueel worden ingevroren, maar dit is een hele speciale methode anders gaat de eicel kapot.
Ben Horsmans heeft zelf een veulen gefokt dat bij de geboorte eigenlijk al 6 jaar oud was. De eicel is namelijk 5 jaar lang ingevroren geweest!